Artikelen

Hier treft u de samenvatting aan van de MoSHE-scriptie ‘Die pet past ons allemaal’. De presentatie van Johan Kloppenburg gehouden tijdens Award uitreiking, tijdens het Risk & Resilience Festival is ook vrijgegeven en bijgevoegd!

In 2019 is de Riskmanagement studie award uitgereikt aan Johan Kloppenburg, die zijn scriptie heeft
geschreven om af te studeren op de opleiding Management of Safety, Health & Environment
(MoSHE) van de Technische Universiteit te Delft. 

Johan Kloppenburg Samenvatting MoSHE20, TU-Delft 12 januari 2019

Het bestuur van de veiligheidsregio moet een beleidsplan vaststellen, onderbouwd door een risicoprofiel. 
Bijbehorende scenario’s zijn een manier om te communiceren. Bij het opstellen ontbreken de burgers. De Omgevingswet bepleit een beweging waarbij burgers worden betrokken bij ruimtelijke ontwikkelingen. 

In dit onderzoek worden deze werelden bij elkaar gebracht:
Burgerparticipatie heeft meerwaarde bij onzekere en ambigue risico’s. Voorwaarden zijn:
Een goede diagnose, duidelijke keuzes, stellen van doelen, betrokkenheid op hoog niveau, aansluiten op het 
besluitvormingsproces, volledig geïnformeerd, representativiteit deelnemers, intensiteit participatie,contextgericht, maatwerk per onderwerp en doelgroep, geschoolde begeleiding, persoonlijk, interesse in de burger, eerlijk, en vertrouwen in de burger. 

Doelen zijn: 
Aanreiken van informatie aan, en bewustmaken van burgers, raadsleden en hulpverleners, halen van informatie en 
onderzoeken van lokale inzichten, verbeteren van de kwaliteit van het risicoprofiel en besluiten.

Biases en heuristieken spelen een belangrijke rol bij risicoperceptie: 
Het verontwaardigingsmodel van Sandman geeft inzicht in vertellen van de waarheid als je met burgers communiceert. Volgens Slovic gaan we op verschillende manieren met risico’s om: risico als analyse en risico als gevoel en moeten we rekening houden met de grenzen van ons ervaringssysteem en de affect-heuristiek. Ook hebben we kennis gemaakt met de ‘narrige burger’ van Helsloot. Door het combineren van burgerparticipatie met de emotionele dialoog en het risicogesprek kunnen we de biases en heuristieken ondervangen.

De participatiestrategie bestaat uit het model van Martín die vijf aspecten benoemt: 
Wie, wat, waar, hoe en wanneer. Aangevuld met waarom en waarvoor. Het model is gecombineerd met het afwegingskader van Pröpper en Steenbeek. Als doelgroepen voor burgerparticipatie worden ook raadsleden en hulpverleners meegenomen. Voor het bepalen van de strategie wordt een zogenaamde participatieladder gebruikt. Uit semigestructureerde interviews blijkt dat slechts 1 veiligheidsregio burgers heeft geraadpleegd over het risicoprofiel. Alle gemeenteraden zijn wel geïnformeerd of geraadpleegd. 

Leerpunten uit gefocuste interviews zijn: 
Je hebt bevlogen mensen nodig, er moet aanleiding zijn, een goede stakeholderanalyse is noodzakelijk, je moet vooraf informatie delen en je moet de interne organisatie meenemen. Eenenveertig mensen hebben meegewerkt aan participatiesessies, waarbij veel lokale inzichten zijn opgedaan. Zoals het toenemende risico van vergrijzing. De toepassing van het risicogesprek en de emotionele dialoog bleken effectief. Er zijn risico’s benoemd die nog niet waren onderkend. Voorbeelden zijn terrorisme, cyberdreiging en ondermijning.

Het inzetten van burgerparticipatie heeft een duidelijke meerwaarde:
Burgerparticipatie is een goede manier om lokale inzichten en risico’s zichtbaar te maken in het risicoprofiel en te communiceren over risico’s met burgers, raadsleden en hulpverleners.